تدوین معیارهای طراحی شهری با رویکرد بازآفرینی مبتنی بر فرهنگ برای ارتقاء گردشگری فرهنگی در بافت قدیم - (نمونه موردی: بخشی از بافت تاریخی سنندج)

چکیده: درروند جهانی شدن، گرایش به هم شکلی و یک نواختی در شیوه های زندگی و سیمای شهری پدیده ای مرسوم شده است. نتیجه این گرایش افول کیفیت فضاهای شهری است که منعکس کننده ارزش های فرهنگی جامعه باشد. جهانی شدن به دلیل ابعاد فراملی خود، مکان ها و فرهنگ ها را هدف گرفته و آنها را به سوی ساختارهای یکسان سوق می-دهد. محیط های شهری هویت خود را به واسطه توسعه های جدید و یا مداخلات غیر معطوف به مکان و فرهنگ از دست داده اند. امروزه تولد مفاهیمی همچون توریسم فرهنگی بیانگر شکل گیری تقاضای جدیدی از سوی گردشگران است که برای غنی تر کردن فرهنگ فردی خود پای در راه سفر و مکاشفه در سایر فرهنگ ها می گذارند. این امر واقعیت" فرهنگ" به عنوان مولفه ای اصلی و مهم در برنامه ریزی شهری را بیان می کند. میل شناخت دیگر مردمان و فرهنگشان امروزه به انگیزه ای اساسی برای سفر تبدیل شده است از سوی دیگر بازآفرینی مبتنی بر فرهنگ رویکردی نوین به بازآفرینی شهری است که سعی دارد با بهره گیری از ویژگی ها و برتری های خاص اجتماعی- فرهنگی هر منطقه، به بازساخت محیط شهر یا محله پرداخته و فضای اجتماعی- کالبدی متمایزی بر اساس فرهنگ محلی ساکنین و ویژگی های خاص آن محل ایجاد کند. بنابراین در باز آفرینی مبتنی بر فرهنگ تلاش می گردد تا ویژگی های خاص کالبدی و فرهنگی مکان تقویت شود. بررسی تجارب جهانی بازآفرینی مبتنی بر فرهنگ نشان می دهد که این رویکرد تأثیر مثبتی در اقتصاد و ایجاد اشتغال در شهرها دارد و می تواند پیوستگی اجتماعی در شهر را افزایش داده و موجب کاهش میزان جرم و جنایت گردد. همچنین بهره گیری از این رویکرد در بازآفرینی مناطق شهری باعث بهبود سیما و منظر شهری شده وکیفیت محیطی و زندگی ساکنین را ارتقاء می بخشد و صنعت گردشگری رانیز از طریق ارتقاء کیفیت های محلات فرهنگی حمایت می کند روش انجام این پژوهش تحلیلی و توصیفی بوده که اطلاعات آن از طریق برداشت های میدانی، مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و مصاحبه های عمیق گردآوری شده است. و در بخش تحلیل، اطلاعات با استفاده از تکنیک تحلیل سوات مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش سعی دارد با مطالعه و شناخت جنبه های مثبت و موفق در حوزه بازآفرینی مبتنی بر فرهنگ اصول، محورها و راهکارهای این رویکرد را شناسایی کرده وامکان بکارگیری آن جهت ارتقاء گردشگری فرهنگی و کیفیت های محیطی و جنبه های فرهنگی- اجتماعی بافت های تاریخی یا واجد ارزش شهری را بررسی نماید. در پایان با تاکید بر این معیار ها، پیشنهادها و راهکارهایی برای بهبود گردشگری فرهنگی را در بافت قدیم سنندج ارائه می نماید. این پژوهش نشان می دهد توجه به پنج معیار اصلی تمایز و هویت، تنوع و سرزندگی فرهنگی، خلاقیت، تسهیلات و تجهیزات رفاهی و نهایتاً همپیوندی کالبدی و عملکردی با استفاده از رویکرد بازآفرینی مبتنی بر فرهنگ می تواند به ارتقاء مولفه های محلات فرهنگی کمک نموده و از این طریق رشد و توسعه گردشگری فرهنگی را موجب گردد.